NGHỊ ĐỊNH 168/2024/NĐ-CP VÀ VAI TRÒ CỦA BẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ Ô TÔ TRONG GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ

Nghị định 168 vs TNDS Ô TÔ

 Nghị định 168/2024/NĐ-CP và vai trò của bảo hiểm trách nhiệm dân sự ô tô trong giao thông đường bộ

Ngày 26/12/2024, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định 168/2024/NĐ-CP, quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Nghị định này thay thế Nghị định 100/2019/NĐ-CP, bổ sung nhiều điểm mới nhằm tăng cường trật tự, an toàn giao thông, trong đó nhấn mạnh vai trò của bảo hiểm trách nhiệm dân sự (TNDS) ô tô – một loại hình bảo hiểm bắt buộc đối với chủ xe cơ giới. Vậy Nghị định 168 thay đổi thế nào và bảo hiểm TNDS ô tô đóng vai trò gì trong bối cảnh mới này?

Nghị định 168: Những điểm nổi bật liên quan đến bảo hiểm TNDS ô tô

Nghị định 168 tiếp tục khẳng định bảo hiểm TNDS ô tô là bắt buộc theo quy định tại Nghị định 03/2021/NĐ-CP và sau đó được cập nhật bởi Nghị định 67/2023/NĐ-CP. Điều này có nghĩa là mọi chủ xe ô tô khi tham gia giao thông trên lãnh thổ Việt Nam phải mua bảo hiểm TNDS để đảm bảo bồi thường thiệt hại cho bên thứ ba trong trường hợp xảy ra tai nạn do lỗi của mình.

Một trong những điểm đáng chú ý của Nghị định 168 là mức phạt đối với hành vi không có hoặc không mang theo Giấy chứng nhận bảo hiểm TNDS ô tô hợp lệ. Theo khoản 4 Điều 12, chủ xe ô tô không xuất trình được bảo hiểm TNDS sẽ bị phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng (tương tự mức phạt cũ nhưng được nhấn mạnh trong bối cảnh mới). Ngoài ra, nếu giấy phép lái xe bị trừ hết 12 điểm vì vi phạm giao thông (theo cơ chế trừ điểm mới), việc không có bảo hiểm TNDS có thể làm phức tạp thêm quá trình xử lý hậu quả tai nạn, đẩy chủ xe vào tình thế bất lợi cả về pháp lý lẫn tài chính.

Nghị định cũng tăng cường kiểm soát qua công nghệ, cho phép lực lượng chức năng sử dụng hình ảnh từ camera giao thông hoặc thông tin từ người dân để phát hiện vi phạm, bao gồm việc không tham gia bảo hiểm bắt buộc. Điều này đòi hỏi chủ xe phải tuân thủ nghiêm ngặt hơn, không chỉ để tránh phạt mà còn để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình và người khác khi xảy ra sự cố.

Bảo hiểm TNDS ô tô: Ý nghĩa và phạm vi bảo vệ

Bảo hiểm TNDS ô tô được thiết kế để bồi thường thiệt hại về sức khỏe, tính mạng và tài sản của bên thứ ba (người bị tai nạn do xe ô tô gây ra) trong trường hợp chủ xe hoặc người lái xe chịu trách nhiệm. Theo Nghị định 67/2023/NĐ-CP, mức trách nhiệm bảo hiểm tối đa hiện nay là:

100 triệu đồng/người/vụ đối với thiệt hại về sức khỏe, tính mạng.

150 triệu đồng/vụ đối với thiệt hại về tài sản.

Tuy nhiên, bảo hiểm không chi trả trong một số trường hợp loại trừ, chẳng hạn:

Hành vi cố ý gây thiệt hại của chủ xe hoặc người lái.

Người lái xe bỏ trốn sau tai nạn mà không thực hiện trách nhiệm dân sự (trừ khi đã bồi thường trước đó).

Tai nạn xảy ra ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc do các sự kiện bất khả kháng (như thiên tai).

Giấy chứng nhận bảo hiểm điện tử hiện nay đã được công nhận ngang với bản giấy, giúp chủ xe dễ dàng xuất trình qua ứng dụng như VNeID khi bị kiểm tra. Đây là bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa quản lý giao thông, phù hợp với xu hướng số hóa mà Nghị định 168 hướng tới.

Tác động của Nghị định 168 đến việc tham gia bảo hiểm TNDS

Nghị định 168 không chỉ tăng mức phạt với nhiều vi phạm giao thông (như vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ), mà còn gián tiếp thúc đẩy ý thức tham gia bảo hiểm TNDS ô tô. Với hệ thống trừ điểm giấy phép lái xe (12 điểm/năm), việc gây tai nạn mà không có bảo hiểm có thể khiến chủ xe đối mặt với rủi ro pháp lý lớn nếu không đủ khả năng tự bồi thường cho bên thứ ba. Trong bối cảnh này, bảo hiểm TNDS không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là “tấm khiên” tài chính bảo vệ chủ xe trước những tình huống bất ngờ.

Tại TP. HCM – nơi mật độ giao thông cao và tai nạn thường xuyên xảy ra – nhu cầu bảo hiểm TNDS càng trở nên cấp thiết. Một khảo sát không chính thức cho thấy, nhiều chủ xe trước đây xem nhẹ loại bảo hiểm này vì mức phí thấp (từ 437.000 đồng đến 1,8 triệu đồng/năm tùy loại xe), nhưng với sự kiểm soát chặt chẽ hơn từ Nghị định 168, tỷ lệ tham gia đang tăng lên đáng kể.

Ý nghĩa xã hội và khuyến nghị

Bảo hiểm TNDS ô tô không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính cho chủ xe mà còn góp phần ổn định xã hội. Khi tai nạn xảy ra, nếu không có bảo hiểm, chủ xe có thể rơi vào cảnh túng quẫn, dẫn đến trốn tránh trách nhiệm hoặc vi phạm pháp luật thêm. Ngược lại, với sự hỗ trợ từ doanh nghiệp bảo hiểm, nạn nhân được bồi thường nhanh chóng, giảm thiểu xung đột và bất ổn.

Để tận dụng tối đa lợi ích từ bảo hiểm TNDS trong bối cảnh Nghị định 168, chủ xe nên:

Gia hạn bảo hiểm đúng hạn: Thời hạn bảo hiểm thường từ 1-3 năm, cần kiểm tra kỹ để tránh bị phạt.

Lưu trữ bản điện tử: Tải Giấy chứng nhận bảo hiểm lên điện thoại hoặc ứng dụng VNeID để dễ dàng xuất trình.

Hiểu rõ quyền lợi: Liên hệ công ty bảo hiểm để được tư vấn phạm vi bồi thường, tránh nhầm lẫn khi xảy ra sự cố.

Kết luận

Nghị định 168/2024/NĐ-CP là bước tiến trong việc xây dựng văn hóa giao thông văn minh, trật tự tại Việt Nam. Trong đó, bảo hiểm TNDS ô tô tiếp tục đóng vai trò quan trọng như một công cụ pháp lý và tài chính không thể thiếu. Việc tuân thủ quy định không chỉ giúp chủ xe tránh các mức phạt hành chính mà còn bảo vệ chính họ và cộng đồng trước những rủi ro khó lường trên đường. Với sự kết hợp giữa luật pháp chặt chẽ và ý thức tự giác, giao thông Việt Nam hoàn toàn có thể hướng tới sự an toàn và bền vững trong tương lai.